In NRC verscheen op 1 maart 2023 een artikel, waarin een uitspraak van de Rechtbank in Amsterdam werd besproken.
In die zaak nam een klant van een sportschool een online-jaarabonnement, maar hij betaalde het abonnementsgeld niet. Op de overeenkomst waren algemene voorwaarden van toepassing. Daarin stond dat de sportschool de overeenkomst tussentijds mocht beëindigen, maar dat dan toch het lidmaatschapsgeld over de hele periode verschuldigd was. De sportschool zegde echter de overeenkomst niet tussentijds op, maar vorderde eenvoudigweg het lidmaatschapsgeld.
In de procedure heeft de klant erkend dat hij moest betalen, maar de kantonrechter wees de vordering toch af. De reden daarvoor was dat de rechter oordeelde dat het beding in de algemene voorwaarden, waaruit volgt dat de consument voor de hele looptijd moet betalen, maar de sportschool tussentijds kon opzeggen, oneerlijk was. Daarbij speelde geen rol dat de sportschool geen gebruik had gemaakt van de tussentijdse opzeggingsmogelijkheid. De kern van de beoordeling ligt dan ook daarin dat de sportschool algemene voorwaarden hanteert, waarin de balans tussen rechten en verplichtingen werd verstoord door een oneerlijk beding.
Zaken als deze zie ik steeds vaker voorbijkomen. Volgens het Europese Consumentenrecht moet de rechter toetsen of algemene voorwaarden eerlijk zijn. Dat moet zelfs als partijen zelf de inhoud van die algemene voorwaarden in de procedure niet ter sprake brengen.
Het voorgaande betekent dat partijen die zakendoen met consumenten en algemene voorwaarden hanteren in een procedure de kous op hun kop kunnen krijgen. Het kan immers zijn dat algemene voorwaarden die op een overeenkomst van toepassing zijn door de rechter ambtshalve worden getoetst en dat, wanneer wordt geoordeeld dat deze een oneerlijk beding bevatten, dat ertoe leidt dat de vordering wordt afgewezen. Dat is uiteraard niet de insteek van de ondernemer die die algemene voorwaarden gebruikt.
De vraag is dan ook of iedere ondernemer wel algemene voorwaarden nodig heeft. In de praktijk zie ik regelmatig ondernemers met zeer uitgebreide sets van algemene voorwaarden werken, waarbij je je kunt afvragen of dat allemaal wel nodig is. Het zorgt immers voor een hoop papierwerk, maar ook vraagt het veel van de ondernemer zelf. Hij moet er immers voor zorgen dat die voorwaarden voorafgaand aan of bij het sluiten van de overeenkomst kenbaar worden gemaakt en/of ter hand worden gesteld. Hij wil er immers voor zorgen dat er bewijs is dat de klant instemt met de toepasselijkheid van die voorwaarden en van de inhoud op de hoogte is of kan zijn.
Ook zie ik vaak dat de gebruikte sets voorwaarden nog wel eens worden “geleend” van andere ondernemers. De vraag is of dat heel zinvol is, want niet zelden sluiten die gebruikte algemene voorwaarden niet goed aan bij de business van de ondernemer. Feitelijk heb je dan niet zoveel aan algemene voorwaarden.
In een dossier dat ik onlangs in behandeling had heb ik de ondernemer, die slechts bepaalde risico’s wilde afdekken, dan ook geadviseerd om geen algemene voorwaarden te gebruiken, maar in zijn overeenkomst bepaalde afspraken op te nemen. Op een enkel A4-tje wordt zodoende vastgelegd wat de ondernemer met zijn klant afspreekt. Dat was in dat geval voor die ondernemer, voor zijn activiteiten en de klantenkring waarmee hij handelde, naar mijn mening op dat moment een passende oplossing, die administratieve rompslomp voorkomt.
Mijn advies is dan ook dat ondernemers niet zomaar klakkeloos sets met algemene voorwaarden laten opstellen of overnemen van collega’s met het risico dat ze er niets aan hebben. Een kritische afweging waarom de ondernemer algemene voorwaarden wil gebruiken en wat daarin dan precies moet worden geregeld is nuttig. Het is raadzaam daarover een gesprek met een advocaat of jurist te voeren die daarover kan adviseren. Uiteraard kan ik bij dergelijke overwegingen van dienst zijn.
Deze blog bevat algemene informatie en is niet gericht op specifieke, individuele gevallen. De informatie uit deze blog kan dan ook niet als juridisch advies worden gekwalificeerd. Mocht u naar aanleiding van deze blog of in het algemeen vragen hebben met betrekking tot uw eigen specifieke situatie, neem dan contact op met een van onze advocaten.
