december 2021
Op 26 november jl. heeft de Hoge Raad een interessant arrest gewezen voor de “civiele” overheidsrechtspraktijk (ECLI:NL:HR:2021:1778).
Feiten
Een gemeente verkoopt de locatie van het oude gemeentehuis ten behoeve van de realisering van een supermarkt. Een andere al in de gemeente gevestigde supermarkt is niet in de gelegenheid gesteld om de betrokken gronden aan te kopen en is evenmin betrokken geweest bij/op de hoogte gesteld van de totstandkoming van een Masterplan dat beoogt supermarkten buiten het centrum te verhuizen naar het centrum van deze gemeente. De buitenspel gezette supermarkt vordert alsnog een openbare biedprocedure voor de herontwikkeling van de locatie van het oude gemeentehuis.
Procedure
In kort geding wordt dit door zowel de rechtbank als het gerechtshof afgewezen. De Hoge Raad komt echter met een baanbrekend arrest en oordeelt anders: “Dit betekent dat een overheidslichaam bij het aangaan en uitvoeren van privaatrechtelijke overeenkomsten de algemene beginselen van behoorlijk bestuur en daarmee het gelijkheidsbeginsel in acht moet nemen”.
Daar waar redelijkerwijs te verwachten is dat er meerdere gegadigden zullen zijn, moeten gelijke kansen worden geboden, aldus de Hoge Raad. In dit geval betekent het dat de gemeente met inachtneming van de aan hem toekomende beleidsruimte, criteria moet opstellen aan de hand waarvan de koper wordt geselecteerd. Deze criteria moeten “objectief, toetsbaar en redelijk zijn”. Het gelijkheidsbeginsel brengt ook mee dat een gemeente “een passende mate van openbaarheid moet verzekeren” met betrekking tot de beschikbaarheid van de onroerende zaak, de selectiecriteria etc.
Gevolgen
Voor de praktijk heeft dit ingrijpende gevolgen. Overheidsinstanties zullen niet langer zo maar onroerende zaken aan een gegadigde kunnen aanbieden. Dit is slechts anders “indien bij voorbaat vaststaat of redelijkerwijs mag worden aangenomen dat op grond van objectieve, toetsbare en redelijke criteria slechts één serieuze gegadigde in aanmerking komt voor de aankoop”.
Kortom, werk aan de winkel voor de overheid bij het zorgvuldig verkopen van onroerende zaken. Kansen voor gegadigden die menen dat zij ten onrechte buitenspel zijn gezet.
Deze blog bevat algemene informatie en is niet gericht op specifieke, individuele gevallen. De informatie uit deze blog kan dan ook niet als juridisch advies worden gekwalificeerd. Mocht u naar aanleiding van deze blog of in het algemeen vragen hebben met betrekking tot uw eigen specifieke situatie, neem dan contact op met een van onze advocaten.